Bazıları Tomas İncil’ini 5. İncil olarak adlandırırlar. Bazı aydınların bu yazmadaki söyleyişlerin bazılarının gerçek İncil’de görmelerine rağmen, Tomas İncil Gnostik bir yazmadır. Tomas’ın İncil’inde İsa’nın 114 özdeyişi vardır.

Tomas (Thomas):

“Thomas,” tabii ki gerçek isim değildir. ‘Petrus’ isminin bir takma isim olması gibi, “Thomas” ismi de Aramice’de ‘ikiz’ anlamına gelen bir takma isimdir. Eusebius oniki elçiye yönelik yorumunda, Thomas’ın gerçek isminin Yahuda (Judas) olduğunu yazar. Bazı aydınlar Thomas’ın İsa’nın erkek kardeşi olduğuna inanırlar.

Keşif: 

İki köylü kardeş tarafından 12 kitap 1945 yılında Nag Hammadiyakınlarında Mısır’da keşfedildi. Bu kitaplar Nag HammadiKütüphanesi olarak adlandırılır. Mühürlenmiş bir küp içinde gizlenmişlerdi. Kan davası olduğundan kitaplar bir rahibin evine götürüldü. Müzeler Müdürlüğü bunları aldı. Şu an Mısır, Kahire’de Koptik Müzesinde koruma altındadırlar.

Koptik Dil:

Tomas İncil’i koptik diliyle yazılmıştır. Koptik dili, Yunan alfabesi ile yazılmış geç Mısır dilidir. Mısır’da yaşayan ilk yüzyıl HristiyanlarıKoptik dilini kullandılar. Günümüzde hala Mısır’da Koptik Kilisesi vardır ve Koptik dilini kullanmaktadır.

Orijinali Grekçe yazılmıştır:

Koptik Tomas İncil’i Yunanca’dan çevrilmiştir. The Coptic Gospel of Thomas was translated from the Greek. Bu İncil’in Orijinal Grekçe parçaları Mısır’daki Oxyrhynchus’ta 20. yy’ın başında bulunmuştur. Kutsal Kitab’a ait metinler de bulunmuştur. 1, 654 ve 655Oxyrhynchus Papirüsü Nag Hammadi Kütüphanesi keşfedildikten sonra Tomas İncil’inin parçaları olduğu anlaşılmıştır. Grekçe papirüs 1, 26-30, 77, 31-33 özdeyişlerini ve diğer iki 1-1 ve 36-40 özdeyişleri sırasıyla içermektedir.

Gnostizm:

Gnostizm kurtuluşun herşeyden önce gizli bilgiyle geldiğine inanan bir inanç idi. Grekçe ‘bilgi’ kelimesi ‘Gnosis’tir. Tomas İncil’i Gnostikbir yazıdır. Giriş kelimeleri şöyle başlar: “Bunlar yaşayan İsa’nın söylediği ve İkiz Yahuda Tomas’ın yazdığı kelimelerdir” (p.3, Guillaumont, et al, 1959, Leiden: Brill).

Koloselilerin Sapkın Öğretişe İlişkin Uyarısı:

Pavlus İncil’deki Koloseliler bölümünde gnostizmin kökeni olabileceği sapkın öğretiş konusunda uyarıda bulunmuştur. Pavlus : gizli bilgi (Koloseliler 2:18; 2:2-3), sahte alçakgönüllülük (2:21), meleklere tapma (2:18), Mesih’e ilişkin alçaltılmış bilgi (1:15-20), ve insan aklına ve geleneklerine dayanmak, güvenmek (2:4,8).

1. Yuhanna’nın Sapkın Öğretişe İlişkin Uyarısı:

1. Yuhanna ilk iki yüzyılda Hristiyanlığa en büyük bir tehlike olan ilk erken Gnostizm konusunda uyarmaktadır. Gnostikler maddenin kötü olduğuna inanırlardı. Ruh ise iyiydi. Kurtuluş, gizli bilgi aracılığı ile kötü bedenimizden kaçmak, kaçınmaktı. Mesih gerçek insan değildi. Beden almış gibi göründü, çarmıhta ölmedi ve acı çekmedi. Bu öğretişin ismi Doketizm (Docetism)’dir. Kendini alçaltmanın ve ahlaksızlığın aşırılıkları da vardı.

İlk Yüzyıl Kilise Babaları:

İ.S. 223 yılında Origin Luka’ya ilişkin hitabesinde sapkın incillerin listesi içinde Tomas İncil’i de geçmektedir. Eusebius Tomas İncil’ini Apokrifa içinde sıralamıştır, “…sapkınlar tarafından elçilerin ismiyle gösterilmiştir.” 430 yılında Side’li Philip Eusebius’a ilişkin şöyle söylemektedir, “… bu işin sapkınların işleri olduğunu söyleyerek…..Tomas’ın İncili olarak adlandırılanı birçok kilise ihtiyarı reddetmiştir… “

Sonuç:

1. “Tomas İncil’inin yazarı, kanon İncilleri (Matta, Markos, Luka ve Yuhanna)’ya bağlılık göstermekte kararlılığını göstermeye çalışmış, diğerlerinden sonraki bir tarihte yazılmıştır.

2. Tomas İncil’inde yazarın kasıtlı olarak ‘gizli’, ‘saklı’ özdeyişler ile geleneklere bağlılığında eğimlilik görülmekte ve bunu teolojinin en başında belirtmektedir.

3. Tomas İncil’i Gnostizm’i destekleyen, öğreten, yücelten bir metindir.