Düz Mahalle, Belediye Tiyatro Karşısı
+90 (535) 607 41 99

Wartburg’un George Şövalyesi

Martin Luther

Martin Luther, 1521 yılının 18 Nisanında Worms’ta dünya tarihine geçen bir iş yaptı: yalnız Tanrıya bağlı vicdanına güvenerek bütün dünyanın önde gelenlerine karşı koydu. <<Burada duruyorum, başka bir şey yapamıyorum!>> Ertesi günlerde ikili görüşmelerde kandırma korkutma, rüşvet yoluyla Luther’i sözlerinden vazgeçirmek için boşuna uğraşıldı. Luther’in karşıtları, ne yapacaklarını bilemeyince, kayser de onu bir daha dinlemek istemeyince, Luther’e geri dönme izni verildi. Katolikler , Luther’in beklenen yasa dışı ilanından sonra, hemen temizlenmesini tasarladılar. Ama dikkatli ve bilgili elektor Akıllı Frederik, Luther’i Katoliklerden kurtarmak için bir yol buldu. Luther buna isteksizce, ayrıntıları bilmeden uydu. Elektorun kendisi de bütün ayrıntıları bilmiyordu, böylece istendiğinde kaysere de dürüstçe yanıt verebilirdi.Bir Mayısta askerler Luther’e Eisenach’a dek eşlik ettiler, sonra geri döndüler. Eisenach’a Luther’in sevdiği, gençliğini geçirmiş olduğu kentti. Ertesi gün arkadaşları, onu vaaz etmeye zorladılar. Mayısın üçünde Luther, aralarında Worms’ta ona en çok yardım etmiş olan profesör Schuff’ın de bulunduğu arkadaşlarından ayrıldı. Doktor Amsdorf ve bir başka kişiyle birlikte Thüringen ormanları içinde bulunan Möhran köyüne, amcası Henrik Luther’i ve yaşlı büyükannesini görmeye gittiler. Belli ki, ünlü konuk övünç ve sevinçle kabul edildi. Luther, Worms’a giderken Eisenach’te hastalandı; dünya tarihine geçen günlerden hem bedence, hem de ruhça yorgun düşmüştü. Şimdi büyükannesinin sevecen ellerinde dinlenebiliyordu. Ertesi gün köylülerin isteği üzerine, onlara açık havada vaaz etti. Öğleden sonra dönüş için arkadaşlarla kapalı arabada yola koyuldu. Altenstein şatosunun yakınına gelince, Luther, Amsdorf ormanında bir hareketi sezdi. Birden arabanın çevresinde miğferlerinin önü kapalı olan beş şövalye belirdi. Arabacı karşı koymak istediyse de, bir şövalyenin yumruğu onu susturdu. Arabadakilerden biri kapıyı açıp ormanın içinde kayboldu. Şövalyeler: den biri Amsdorf’u tutup üçü de Luther’i yakaladı. Bir an karşı koyduysa da, şövalyeler onu arabadan çıkararak bir at üstüne attılar. Biraz sonra da ormanın içinde kayboldular. Kimse görmesin diye şövalyeler Luther’i ıssız yollardan götürdüler. Gece yarısı yaklaşınca, ormanlık bir tepeye tırmanarak sağlam bir şatonun açılabilen köprüsünün önünde durdular. Biraz sonra da şatonun içine girdiler. Şatonun iç avlusunda şövalyelerin önderleri miğferlerini çıkarttılar. Bunlar şövalye Sternberg ile Wartburg şatosunun komutanı Hans von Berlepsch idiler. Luther’e kendisine ayrılan iki odaya yerleşmesi emredildi. Luther, şövalye giysilerini giyindi, kılıç kuşanıp boynuna altından yapılmış şövalye zincirini astı. Saçı, keşişlere özgü tıraşı örtünceye, sakalı bir şövalye sakalı haline gelinceye dek dışarı çıkması yasaktı. Bütün gereksinmelerini, soylu bir silahşor getiriyordu. Sonra, dışarı çıktığında da yanından hiç ayrılmıyordu. Luther’in adı şimdi şövalye George oldu.

Thüringen dağlarının incisi olan Wartburg şatosu, Almanya’nın yüzlerce şatosu arasında en anılmağa değeridir. Şato, 1080 yılında yapılmış. Orta çağın halk ozanları onu överlerdi. Halk ozanlarının ünlü yarışması, 1207 yılında burada yapıldı. Adil Ludvik ve ünlü eşi Aziz Elisabeth’in evi burasıydı. Sonraları şatonun tarihinde Almanların büyük bestecilerinin, romantizm ozanlarının ve ressamların, özellikle Goethe ve prens Carl Augustin’in adları geçer. On ay süreyle, 1522 yılının Mart ayının birine dek, şato, büyük reformcunun eviydi.Luther’in burada kalması, şatonun uzun tarihinin belki en unutulmaz ve en güzel anısı oldu.

Luther’in başlangıçta iyi olan sağlığı, manastır acılarının ilk yıllarında bozuldu. Ara sıra hazımsızlık ve kabızlık çekiyordu, ara sıra da şiddetli baş ağrıları ve kulak uğuldamaları vardı. Sonra kalp ve safra hastalıklarına tutuldu. En zor ve sürekli olanı, uykusuzluk ve onun yanı sıra sinirsel bozuklukları, can sıkıntısı ve melankoliydi. Şimdi Luther’in dinlenme fırsatı vardı. Thüringen’in doğası, onu çok dinlendirdi. Geniş ormanlı görüntüler, şuradan buradan yükselen kömür dumanları, kuşların ötüşü, akarsuların sesi, tepe yamaçlarından topladığı yabanıl meyveler çok hoşuna gidiyordu. Şövalye olarak uzun at gezintileri yapardı. Evlere uğradığı zaman. şövalyenin kitaplara karşı gösterdiği büyük ilgi, kimliğini açığa çıkarmasın diye silahşor Luther’i bu zevkten yoksun etti. Bir av gezisinde, hoş bir olay oldu. Köpeklerin kovaladığı bir tavşan, Luther’in şövalye giysilerinin içine saklanmaya çalışmış, ama yine de köpekler onu biraz sonra yakalamışlardı. Bunda Luther, Papa’nın kovaladığı bir insanın kaderini gördü. Luther’in Wartburg’ta zor zamanları da oldu. Sade yemeklere alıştığı için, şatonun zengin yemekleri böbreklerine dokundu. Davası için üzülüyordu, çünkü ön cepheden kaçtığını düşünüyordu. Elektorun habercileri aracılığıyla arkadaşlarıyla mektuplaşıyordu. Melanchton, Luther’in hastalıklarından üzüntü duyuyordu. Bu denli güçlü ruh neden böyle zayıf bir beden almış, diye şikayet ediyordu. Luther ölseydi, ona daha iyi bakamadığı için kendisini bağışlayamayacaktı. Luther için en zor olan, iman kuşkularıydı. Tanrının kendisini bıraktığını sanıyordu. İblislin şatonun karanlık geçitlerinde dans ettiğini işitiyordu. Ama yavaş yavaş Luther, Wartburg’ta dinlendi ve eski, olağanüstü iş gücüne kavuştu. Arkadaş1arı Luther’in kayboluşuna üzülerek öldüğünü sanıyorlardı. Düşmanlarıysa, sevinip reformasyona karşı yazılar yazıyorlardı. Ama çok geçmeden her iki taraf da şaşkınlıkla onun sağ, ruhsal yönden eskisinden daha güçlü olduğunu gördü. Luther, <<Patmos>> başlıklı mektupları yaymağa başladı. Baskılar bir anda satılıp tükendi. Kimilerinde düşmanlarına karşı kükrüyor, kimilerindeyse Kutsal Kitaptan yeni anladığı kurtuluş yolunu derin ve sade olarak açıklıyordu.
Alman halkı ve bütün Protestanlar Luther’in Wartburg’ta geçirdiği zamanı şükranla anıyorlar. Bunun başlıca nedeni, orada yazdığı Vaaz Kitab’ı ve İncil çevirisidir. Luther’in Vaaz Kitabı, İncil’e uygun olan vaazlarını bütün halka yayıp sevdirdi.Kitapta Tanrının İsa Mesih’teki lütfü sade ve özlü olarak açıklanıyordu. Luther’in Kutsal Kitap çevirileri –İncil 1522, bütün Kutsal Kitap 1534– yazılı Almanca’nın temelini oluşturuyordu. Almanya’da daha önce de Kutsal Kitap çevirileri yapılıyordu. Ama bunlar hem çok pahalı, hem de asıl metinlerden değil de Latince çevirilerden çevrildiği için o denli zor anlaşılıyordu ki kimi yerlerde okunması adeta olanaksızdı. Luther bir dil ustası ve yaratıcı dahi idi. Luther halk dilini dikkatle dinledi, bütün ustalığını ve iş gücünü kullanarak İncil’i üç ayda Almanca’ya çevirdi. Luther’in çevirisi o zamanın ölçülerine göre büyük bir baskı olan beş bin adet olarak basıldı, hemen de tükendi. Elektor, danışmanı ve Luther’in iyi arkadaşı Spalattin ile kitabı şatosunda, profesörlerle öğrencileri derslerinde, varlıklı kişiler kiremit çatılı evlerinde, köylüler damlı kulübelerinde okuyorlardı.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir